Ken je dat stemmetje in je hoofd dat altijd iets te zeggen heeft?
Het stemmetje dat je streng toespreekt, je keuzes in twijfel trekt of zegt dat je beter had moeten weten.
Dat is je innerlijke criticus — en hoewel hij vaak lastig is, probeert hij je te beschermen.
Maar wat als die bescherming je niet meer helpt, en juist in de weg zit?
Waar komt die innerlijke criticus vandaan?
De innerlijke criticus is niet zomaar ontstaan. Ooit had hij een belangrijke taak:
hij wilde ons beschermen tegen pijn.
Zo werd en is hij nog steeds de baas van onze overlevingsmechanismen.
Het ontstaan van de Innerlijke Criticus ligt in de kindertijd
Als kind waren we volledig afhankelijk van anderen om te overleven — niet alleen fysiek, maar ook emotioneel.
We hadden verbinding en hechting nodig om ons veilig te voelen en om aan onze basisbehoeften te voldoen.
Daarom leerden we ons aan te passen.
We namen rollen aan waarvan we dachten dat ze ons het meeste zouden helpen om geliefd en geaccepteerd te worden.
Misschien leerde jij om braaf en gehoorzaam te zijn.
Of misschien juist om sterk te zijn, nooit zwaktes te tonen.
Of om luid en aanwezig te zijn, zodat je zeker gezien werd.
Van overleving naar belemmering…
Als volwassene hebben we in principe niemand meer nodig om aan onze basisbehoeften te voldoen — dat kunnen we zelf.
Toch blijft de innerlijke criticus actief.
Hij blijft gefocust op sociale aanvaarding, alsof je nog steeds moet overleven door goedkeuring te krijgen.
Gevolg?
Je raakt steeds verder verwijderd van je eigen behoeftes en waarden.
Je verliest de verbinding met jezelf.
En soms weet je niet meer wie je écht bent, los van wat anderen van je verwachten.
De weg terug: luisteren naar je behoeftes en waarden
De sleutel ligt in het terugvinden van je innerlijke kompas — je behoeftes en waarden.
Wanneer je die als leidraad neemt in plaats van de stem van de criticus, kom je dichter bij je authentieke zelf.
Maar let op: je innerlijke criticus zal dit niet zomaar toelaten.
Hij zal zich verzetten — met twijfels, schuldgevoelens of angst.
Want verandering voelt voor hem onveilig.
Hij wil je in je ‘veilige rol’ houden, de rol die ooit werkte om pijn te vermijden.
Zacht doorgraan
De uitnodiging is om emoties en pijn toe te laten en zachtjes door te gaan.
Wanneer je innerlijke criticus merkt dat je niet "doodgaat", dat je veilig bent, zal hij vanzelf kalmeren.
Je kunt hem zelfs bedanken:
“Dank je dat je me probeert te beschermen. Maar ik red het nu wel.”
Een oefening: geef beide stemmen een plek
Stel jezelf de vraag:
Tegen welke pijn probeert mijn innerlijke criticus me eigenlijk te beschermen?
Schrijf eens op wat je innerlijke criticus zegt.
Welke woorden gebruikt hij?
Wat voel je in je lichaam als hij spreekt?
Welke emotie zit eronder?
En dan: geef ook je innerlijke coach een stem.
Wat zou die zeggen?
Welke emotie hoort daarbij?
Hoe voelt dat in je lichaam?
Voorbeeld:
- Innerlijke criticus: “Je doet het niet goed genoeg.” → gevoel van spanning in je borst.
- Innerlijke coach: “Je bent aan het leren, en dat mag met vallen en opstaan.” → gevoel van rust en zachtheid.
Door beide stemmen te erkennen, ontwikkel je keuzevrijheid.
Je leert wanneer je luistert naar je criticus — en wanneer het tijd is om je innerlijke coach wakker te maken.
Tot slot
Je innerlijke criticus is geen vijand, maar een deel van jou dat ooit hard zijn best deed om je te beschermen.
Nu mag jij de leiding nemen.
Niet vanuit angst, maar vanuit verbinding — met je waarden, je behoeftes en je authentieke zelf.
Ik help je graag om de stem van je innerlijke criticus te verzachten,
zodat je weer in verbinding kan komen met je waarden, behoeftes en je authentieke zelf.